कोकण मेवा हा ब्लॉग शोधा

शुक्रवार, २८ ऑक्टोबर, २०१६

गूळ नारळ पोहे : दिवाळी स्पेशल

कोकणात या दिवसात नविन भात तयार होते.  याभातापासून ताजे पोहे दिवाळीसाठी तयार केले जातात. भात आदल्यादिवशी भिजत घातले जाते. दुसय्रा दिवशी परडीत उसपून त्यावर आधण (गरम) पाणी ओतले जाते. मग हे भात भाजून त्यापासून पोहे कांडले जात. पूर्वी हे काम घरीच केले जाई. आता पोह्यांच्या गिरणीत होते.

दिवाळीच्या पहिल्या दिवशी नैवेद्याला गूळ नारळ पोहे हवेतच.
साहित्यः
 एक वाटी गावठी किंवा नेहमीचे जाडे पोहे, अर्धी वाटी ओले खोबरे, अर्धी वाटी गूळ, एक चमचा तूप, मीठ, वेलची पावडर. थोडे पाणी.

 कृती: प्रथम पोहे धुवावेत आणि चाळणीवर निथळत ठेवावेत. ओले खोबरे, गूळ आणि चवीला मीठ हे सर्व कढईत एकत्र करावे. पाव वाटी पाणी घालावे. मंद गॅसवर ठेवावे. गूळ विरघळला की धुतलेले पोहे घालून नीट मिसळावे. वेलची पावडर घालावी. चमचाभर तूप सोडावे. आणि एक वाफ येऊ द्यावी. गरमागरम चविष्ट पोहे केळीच्या पानावर घ्यावेत आणि वर तूपाची धार!!!! अहाहा!! थंडीच्या दिवसात मजा येते हे पोहे खायला. गूळ तुमच्या चवीनुसार कमी घेण्यास हरकत नाही.




बुधवार, २६ ऑक्टोबर, २०१६

कडबोळी: दिवाळी स्पेशल

पूर्वी अठराधान्यांची कडबोळी करत असत. अगदी अठरा नाही पण जी घरात उपलब्ध होती ती घेऊन केलेली खमंग कडबोळी!
साहित्यः
भाजणीसाठी: तांदूळ १ कि. ( मी गावठी वापरले), चणाडाळ अर्धा कि., उडीद पाव कि., एक वाटी पोहे, एक वाटी साबूदाणा, पाव वाटी तूरडाळ, पाव वाटी मसूरडाळ, पाव वाटी नाचणी, पाव वाटी मूग, पाव वाटी ज्वारी, अर्धी वाटी धने, पाव वाटी जीरे.
कडबोळ्यांसाठी: एक कि. भाजणी, पाऊण लि. पाणी, तेल १५०मिली, ओवा पाव वाटी, तिखट, मीठ, हळद, तेल तळणीसाठी.
कृती:
तांदूळ धुवावेत आणि सावलीत वाळवावेत. धुतलेले तांदूळ आणि बाकी सर्व साहित्य भाजून घ्यावे. खूप जास्त भाजू नये. उडीद भाजताना काळजी घ्यावी. भाजलेले सर्व साहित्य एकत्र करून बारीक दळून आणावे.
kadboli
कडबोळी करायला घेताना एक कि. भाजणी मोजून घ्यावी, पाऊण लि. पाणी गरम करावे. ओवा मिक्सरला जरा फिरवून घ्यावा. पिठात ओवा, तिखट चार चमचे, हळद एक चमचा, मीठ मिसळावे. तेल चांगले गरम करून पिठावर घालावे. गरम पाणी घालावे. सर्व मिश्रण नीट एकत्र करून झाकून ठेवावे. अर्ध्या तासाने भाजणी चांगली मळून घ्यावी. मी फूडप्रोसेसरला फिरवून घेते. तयार पिठाचा गोळा घेऊन ताटाच्या पाठच्या बाजूला लांब वळावे. मग चकलीसारखे गुंडाळावे.
kadboli
कढईत तेल चांगले तापवावे. तयार कडबोळी मध्यम गॅसवर छान कुरकुरीत तळावीत. लोण्याबरोबर फस्त करावीत. चकली तर वर्षभर असतेच. या दिवाळीला बघा कडबोळी करून!
kadboli
मी कडबोळ्याच्या भाजणीत अख्खे हरभरे घालत नाही. हरभरे वापरले तर कडबोळी खाल्ल्यावर जळजळ होते, हा माझा अनुभव पण तुम्ही वापरून पहायला हरकत नाही.

मंगळवार, १८ ऑक्टोबर, २०१६

गय्राच्या पिठाची आंबीलः खास उपासासाठी!

मे महिन्यात जेव्हा खूप फणस तयार होतात तेव्हा कच्च्या फणसाचे गरे सोलून बारीक चौकोनी फोडी करून वाळवले जातात. अगदी चांगले वाळले ही डब्यात भरून ठेवतात. या गय्रांचे पीठ केले जाते. हे पीठ चार पाच महिने चांगले टिकते. पावसातल्या उपासाला उपयोगी येते. अर्थात गय्राचा थोडा वास कळतो. या पिठाची थालिपीठे, आंबील असे प्रकार होतात.
साहित्यः
एक वाटी ताक, एक वाटी पाणी, मीठ, दोन चमचे गय्राचे पीठ, पाव चमचा जीरे, एक चमचा तूप, एक ओली मिरची, चिमुटभर साखर.


कृती:
एका भांड्यात ताक, पाणी, मीठ एकत्र करा. हवी असल्यास साखर घाला. आता यात दोन चमचे गय्राचे पीठ नीट मिसळून घ्या. गोळी राहता कामा नये. या मिश्रणाला तूपाची जिरे आणि मिरचीची खमंग फोडणी द्या. मंद गॅसवर उकळायला
ठेवा. ढवळत रहा. दाटपणा आला की गॅस बंद करा. गरमागरम प्या. नाचणीच्या आंबिली सारखीच लागते. कोथिंबीर वापरत असाल उपासाला तर वरून घाला.

घोसाळ्याची (पारोश्यांची) भजी

या मोसमात मुबलक प्रमाणात ही भाजी बाजारात दिसते. याची चिंचगुळाची भाजी, दह्यातले भरीत होतेच, पण भजी म्हणजे अहाहा!!!!
bhaji
साहित्यः
दोन पारोशी, तीन वाट्या बेसन, अर्धी वाटी रवा, अर्धा चमचा ओवा, दोन चमचे तिखट, मीठ, तेल तळणीसाठी.
bhaji
कृती:
पारोशी धुवून त्याच्या गोल चकत्या करून घ्या. एका भांड्यात पाणी घेऊन त्यात मीठ घाला. मीठाची चव आली पाहिजे पाण्याला. आता या पाण्यात चकत्या बुडवून ठेवा. एका खोलगट भांड्यात बेसन, रवा, तिखट, मीठ एकत्र करा. ओवा अगदी थोडा भरड करून घ्या. पिठात मिसळा.पाणी घाला. पिठाची चव बघून लागेल तसे तिखट, मीठ वाढवा. आता चकत्या चाळणीवर काढा. पाणी निघून जाऊ द्या. कढईत तेल तापत ठेवा. चकत्या पिठात बुडवून तळून घ्या. रव्यामुळे कुरकुरीत होतात भजी, सोडा किंवा तेल घालायची गरज नाही.
bhaji
मस्त कुरकुरीत भजी तयार आहेत!!
bhaji
आता वाट का पाहताय? करा सुरूवात!! पण जरा जपून, नाहीतर कांदाभजीसारखी खायला जाल आणि तोंड भाजेल!!
ही काही नविन पाकृ नव्हे....फक्त आठवण...केली नसाल तर लगेच करा!!


शनिवार, १५ ऑक्टोबर, २०१६

नागपूरची स्पेशल संत्रा बर्फी



नागपूरवारीत हमखास आणली जाणारी म्हणजे संत्रा बर्फी!! पण आम्हा कोकणातल्या मंडळींना नागपूर फारच लांब! त्यामुळे आता घरी केल्याशिवाय काही संत्राबर्फी मिळणार नाही.
साहित्यः

तीन वाट्या कोहाळा, दोन वाट्या खवा, तीन वाट्या साखर, अर्धा टीस्पून ऑरेंज इसेन्स, दोन वाट्या संत्र्याचा रस, संत्र्याची साल किसून दोन टेबलस्पून, वेलची पावडर.

कृती:
कोहाळा किसून घ्या. संत्र्याची साल किसताना त्याचा पांढरा भाग किसायचा नाही. फक्त वरची केशरी साल किसून घ्या. मला तीन मोठी संत्री लागली. संत्र्याचा रस काढून घ्या. आता सर्व साहित्य मोजून एकत्र करा. कोहाळ्याचा कीस, संत्राच्या सालीचा कीस, रस, साखर, इसेन्स, आणि चिमुटभर वेलची पावडर सर्व कढईत एकत्र करून मंद गॅसवर ठेवा. गोळा होऊ लागला की ताटाला तूप लावून थापा. तुम्हाला वडी, बर्फी जे हवे असेल त्याप्रमाणे कमी जास्त आटवा.

आता तुम्ही म्हणाल संत्रा बर्फीत कोहाळा का, तर मी जी प्रसिद्ध बर्फी खाल्ली त्यात घातलेले घटक बॉक्सवर वाचून मलातरी त्यात कोहाळा असतो असे वाटले. आणि मी प्रयोग केला तर परफेक्ट चव आली. बघा तुम्हीही प्रयोग करून!!

प्रतिसाद द्या

सोमवार, ३ ऑक्टोबर, २०१६

उपासाच्या सुरळीच्या वड्या

नवरात्र चालू आहे. नऊ दिवस उपास करणाय्रांसाठी थोडी वेगळी पण चविष्ट पाककृती घेऊन आलेय. उपास नसला तरी करून आस्वाद घ्यायला हरकत नाहीच!

साहित्यः
पाऊण वाटी शिंगाडा पीठ, पाव वाटी साबुदाणा पीठ, दोन वाट्या पाणी, एक वाटी ताक, मीठ, दोन ओल्या मिरच्या, अर्धा चमचा लाल तिखट, अर्धी वाटी बारीक चिरलेली कोथिंबीर, अर्धी वाटी ओलंखोबरं, दोन चमचे साजूक तूप, अर्धा चमचा जिरं.


कृती:
खोबरं खवून घ्यावं. कोथिंबीर धुवून बारीक चिरावी. मिरच्या वाटून घ्याव्या. खोबरं कोथिंबीर, मिरचीचं वाटप आणि मीठ एकत्र करावं. दोन वाट्या पाणी आणि ताक नॉनस्टीक पॅनमध्ये एकत्र करावं. चवीनुसार मीठ, लाल तिखट घालावं. आता त्यात शिंगाडापीठ आणि साबुदाणा पीठ घालून नीट मिसळावं. गोळी होता कामा नये.

आता मंद गॅसवर मिश्रण सतत ढवळत राहावं.





 दोन ताटाना तूपाचा हात लावून घ्यावा. मिश्रण शिजत आलं की घट्ट होत जातं. पिठाचा रंग बदलतो. आता मिश्रण उलथ्याच्या सहाय्याने भराभर ताटावर पसरावे. त्यावर खोबरं कोथिंबीर घालावी. तूप जिय्राची फोडणी करावी. या मिश्राणावर पसरावी. हा फोटो फोडणी घालण्या पूर्वीचा आहे.


आता उभ्या रेषा मारून घ्याव्या. अर्ध्यापर्यंत गुंडाळावे.


अश्या पध्दतीने सर्व वड्या गुंडाळून घ्याव्या. मस्त डीश तयार आहे. आता मनसोक्त उपास करा!!!

शनिवार, १ ऑक्टोबर, २०१६

घरगुती मसाला सुपारी (सुपारी विरहीत)

 आता नवरात्र म्हटले की रोज गोड खाणं होणार आणि गोड खाल्ल्यावर मुखशुध्दी हवीच! माझ्या एका मैत्रिणीने पद्मावतिने दिलेल्या रेसिपीत माझ्या आवडीनुसार बदल करून केलेली ही घरगुती मसाला सुपारी!!
 साहित्यः
 तीन वाट्या बडिशेप, अर्धी वाटी पांढरे तीळ, अर्धी वाटी ओवा, २५ ग्रॅम जेष्ठ्मध, २५ लवंगा, २५ वेलची नग, सुके खोबरे एक वाटी, मीठ चवीनुसार, पिठीसाखर पाव वाटी, धना डाळ ५० ग्रॅम


कृती:
सुके खोबरे किसून घ्यावे. बडिशेप, ओवा, लवंगा, वेलची, सुके खोबरे, तीळ हे सर्व वेगवेगळे मंद गॅसवर खमंग भाजून घ्यावे. तीळ तसेच ठेवावे. बडिशेप, ओवा, वेलची, लवंगा आणि किसून भाजलेले सुके खोबरे आणि २५ ग्रॅम धना डाळ सर्व मिक्सरवर बारीक करून घ्यावे. आता बारीक केलेले सर्व एकत्र करावे. चवीनुसार मीठ, पिठीसाखर घालावी. जेष्ठमध पावडर मिसळावी. शेवटी भाजलेले तीळ अख्खेच मिसळावे. २५ ग्रॅम धना डाळ अख्खी मिसळावी. पिठीसाखर चवीनुसार कमीजास्त करावी. तयार आहे आपली झटपट मसाला सुपारी! आता भरा बकाणे!!

नाचणीचे डोसे

साहित्य: 
   दोन वाट्या नाचणीचे पीठ, पाऊण वाटी तांदुळाचे पीठ, पाव वाटी डाळीचे पीठ, दोन तीन हिरव्या मिरच्या बारीक करून, कोथिंबीर बारीक चिरून, दोन वाट्या ताक, मीठ, पाणी.
कृती:
  नाचणीचे पीठ, तांदुळाचे पीठ, डाळीचे पीठ एकत्र करावे. मिक्सरला मिरच्या बारीक करून घ्याव्या. कोथिंबीर धुवून बारीक चिरावी. मिरचीचे वाटप, कोथिंबीर, मीठ पिठात मिसळावे. ताक घालावे. गरजेनुसार पाणी घालावे डोश्याइतपत पीठ असावे. तवा तापवून तेलावर डोसे घालावे. गॅस मध्यम ठेवावा. नाचणीमुळे पटकन रंग बदललेला कळत नाही.
 नारळाच्या चटणी बरोबर सर्व्ह करावे